Proof of Reserves (PoR) là gì? PoR Có phải là giải pháp tối ưu

Vào thời điểm cuối năm 2022 chúng ta đã chứng kiến 1 sự kiện rúng động trong thị trường tiền điện tử. Đó là sự đổ vỡ của sàn giao dịch lớn thứ 3 trên thế giới FTX. Từ đó đã có rất nhiều câu hỏi đặt xoay quanh tính minh bạch về tài sản trên các sàn giao dịch. Để giúp tất cả các nhà đầu tư xây dựng lại niềm tin thì ông chủ của sàn Binance đã ra thông báo cùng với các sàn giao dịch khác đưa ra Proof of Reserce (PoR) cho riêng mình.

Qua những hoạt động mờ ám cùng với cơ chế vận hành yếu kém về tính thanh khoản Sam Bankman-Fried đã đưa FTX đưa đến bờ vực thẳm. Điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến với niềm tin của các nhà đầu tư trong thị trường Crypto. Vậy thì hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu Proof of Reserves là gì? Và nó có phải là một giải pháp minh bạch tối ưu giúp củng cố thêm niềm tin cho các nhà đầu tư hay không? Hãy cùng mình tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Mục lục

Proof of Reserves (PoR) là gì?

Proof of Reserves (PoR) được ra đời sau khi FTX phá sản là nơi chưa những địa chỉ ví trên tất cả nền tảng Blockchain khác nhau. Mục đích mang đến thông tin chính xác và minh bạch đến với tất cả các nhà đầu tư trong thị trường tiền mã hóa. Những ví này là nơi nắm giữ tiền của khách hàng.

PoR hỗ trợ khách hàng biết được tổng lượng tài sản hiện đang nắm giữ trên sàn và theo dõi chúng chi tiết để nắm bắt thông tin về các biến động số dư. Qua đó có thể đưa ra các biện pháp phòng tránh rủi ro giống như FTX.

PoR còn được tích hợp Merkle Tree để tăng sự hoàn thiện và tính xác thực. Với sự kết hợp này cùng với sự kiểm duyệt của bên thứ 3, khách hàng có thể theo dõi toàn bộ thông tin số dư đang hiện hữu trên Binance có đủ tài sản để bảo đảm hay không.

Nếu những sàn có thể hiện được tất cả quy trình và bảo đảm về mặt kỹ thuật cũng như có một tổ chức thứ 3 có uy tín quản lý thì tình trạng sụp đổ như FTX sẽ được kiểm soát.

Khi có tình trạng sàn giao dịch không đảm bảo tính thanh khoản cho khách hàng hay tỷ lệ phá sản cao (đầu tư thua lỗ hay nợ xấu) thì người dùng có thể phát hiện và rút tiền của mình để đảm bảo tài chính.

Qua việc sử dụng PoR sẽ giúp cho các sàn tìm kiếm lại niềm tin của nhà đầu tư qua sự kiện sàn FTX. Nhưng vẫn có rất nhiều câu hỏi liệu có đủ để bảo đảm an toàn cho tài sản khách hàng? Hãy cùng mình đi tìm hiểu tiếp nhé!

Tóm tắt nhiệm vụ chính của Proof of Reserves (PoR)

PoR là nơi chứa tất cả các ví mà sàn dùng để nắm giữ tài sản của khách hàng.

Tích hợp Merkle Tree và làm việc với một bên kiểm toán thứ 3. Qua đây người dùng có thể theo dõi các thông tin về tài sản của mình liệu có được bảo đảm backed 1:1 trên sàn mà mình đặt niềm tin hay không (thông tin sẽ liên tục được update).

PoR sẽ hỗ trợ giúp cho các sàn giao dịch tập trung trở nên rõ ràng và minh bạch.

PoR sẽ không giúp cho khách hàng giải quyết mọi vấn đề nếu như trường hợp FTX xảy ra. Vì thế tài sản của nhà đầu tư vẫn luôn đặt trong trạng thái rủi ro.

Nền tảng có thể theo dõi Proof of Reserves

Hiện tại các sàn giao dịch đã tích hợp theo dõi PoR để cho các nhà đầu tư có thể theo dõi. Bên cạnh đó một số nền tảng khác có PoR mà khách hàng có thể theo dõi như:

Coinmarketcap: PoR sẽ hiển thị khi click vào từng sàn để theo dõi.
DefilLama
Coingecko: Khi click vào để xem từng sản mục Exchange Reserves sẽ xuất hiện.
Nansen Portfolio: Bên cạnh PoR trang web này còn mang đến nhiều địa ví của các dự án khác.

Tính đến thời điểm của bài viết này, theo thông tin từ DefiLlama đã có 17 sàn đã thông báo PoR. Trong đó có một số sàn lớn như: Binance, OKEx, Bybit. Crypto.com,…

Những lo ngại của CEX sau sự sụp đổ của FTX về sự minh bạch

Ở thời điểm hiện tại thì CEX đang là lựa chọn hàng đầu trong thị trường tiền ảo. Vì sự tối giản và chức năng tiện lới của nó. Xét về tổng khối lượng giao dịch thì CEX đang cho thấy ưu thế hơn DEX.

Đối với tổng tài khối lượng tài sản bị khóa (TVL) của tất cả platform DeFi (Update ngày 29/11/2022). Ta có thể thấy Binance đang cho thấy sự vượt trội của sàn giao dịch lớn nhất trên thế giới.

Bên cạnh đó chúng ta còn đề phòng các vụ “hack” không rõ ràng của kha khá dự án. Tư đó ảnh hưởng đến sự tin tưởng vào thị trường này. Và giải pháp mà họ chọn là tự mình trữ tài sản trong ví cá nhân (cho dù hiệu quả dùng vốn bằng 0).

Những sàn giao dịch CEX bên cạnh việc là môi giới trung gian. Và tham gia vào nhiều hoạt động như: đầu tư, trung gian tài chính,…Hiện tại các hoạt này chưa được cơ quan pháp luật quy định nên việc xung đột lợi ích sẽ gây ảnh hưởng xấu đến các nhà đầu tư đang nắm giữ tài sản tại sản đó.

Proof of Reserves (PoR) có phải là giải pháp tối ưu?

Vấn đề cốt lõi mà PoR khó giải quyết?

PoR giúp cho các nhà đầu tư phát hiện tài sản mà mình sở hữu trên sàn liệu có đang bị rút tuột hay không. Và các quy trình bất thường hay số dư thay đổi lớn của sàn. Tuy nhiên chúng ta vẫn đi sau bởi việc phát hiện là khi các sàn CEX đã hoàn thành các hành động đó (nếu có).

Rút kiệm nghiệm từ sàn FTX. Chúng ta vẫn có 3 vấn đề cốt lõi nếu sàn rơi vào hoàn cảnh tương tự:

Nhà đầu tư vẫn chậm trễ vì sàn đã front-run khi có hành động không chuẩn mực (do sàn quản lý Private Key của ví)
PoR không nói lên đầy đủ hiện trạng tài chính của sàn (yếu tố quan trọng của vấn đề “rút ruột”).
Quan hệ của sàn với tổ chức có chức năng không giống nhau. Điều này gây ra xung đột lợi ích dẫn đến các hoạt động không chuẩn mực như trên.

Như vậy PoR không thể giả quyết bài toán về minh bạch tài chính của các sàn. Nhiều người còn có ý kiến rằng, PoR chỉ mang giá trị xoa dịu sau sự ra đi của sàn FTX.

PoR chưa đủ niềm tin để giúp các sàn đảm bảo tính minh bạch

Founder của Kraken nói rằng PoR sẽ vô nghĩa nếu bản sao kê tài sản không có tính pháp lý. Chúng ta có thể nhìn nhận rằng, PoR giống như một bảng cân đối kế toán bị cắt một nửa. Do đó nó không đánh giá đúng tình trạng kinh doanh. Và tình hình tài chính cảu sàn giao dịch đó. Nó cũng không báo cáo gì các dòng tiền được luân chuyển giữa các tổ chức liên quan.

Hơn thế nữa, các sàn thường có tư cách pháp nhân tại các “thiên đường thuế”. Và không được niêm yết, do vậy những báo cáo tài chính chưa được công khai còn chứa nhiều khoản tiền bị che dấu.

Vì thế các nhà đầu tư chỉ phải biết tin rằng sàn đang hoạt động tốt cho đến khi rủi ro bị phát hiện. Cho nên đưa PoR vào các sàn chưa đủ thuyết phục để chứng minh tính minh bạch. Chúng ta cần thêm nhiều thành phần khác để đảm bảo lợi ích của các nhà đầu tư.

Kết luận

Dù PoR chưa thể giải quyết triệt để về tính minh bạch của các sàn. Nhưng nó cho thấy các sàn đang mong muốn xây dựng một hệ thống cùng bảo vệ khách hàng của mình. Trong tương lai PoR vẫn chưa đủ để người dùng tin cậy. Cần những khuôn khổ của luật pháp để có thể bảo vệ người sử dụng. Cảm ơn các bạn đã tham khảo bài viết Proof of Reserves là gì? Hãy tiếp tục theo dõi để cập nhật những tin mới nhất nhé!